Đất không giấy tờ được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo Luật Đất đai 2024 

By

admin

Đất không giấy tờ được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo Luật Đất đai 2024 

Luật Đất đai số  31/2024/QH15 được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XV, kỳ họp bất thường lần thứ năm thông qua ngày 18 tháng 01 năm 2024, có hiệu lực thi hành từ 01/08/2024. Theo Luật này, có nhiều loại đất không có giấy tờ sẽ được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, hay còn được gọi là Sổ đỏ, Sổ hồng.  

Luật Đất đai 2024, quy định các trường hợp Nhà nước cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất (sổ đỏ) với hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có giấy tờ (“đất không giấy tờ” được quy định tại Điều 137 Luật Đất đai 2024) mà không vi phạm pháp luật, không thuộc trường hợp được giao đất sai thẩm quyền. hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất trước ngày 18/12/1980, nay được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp. Đó là các trường hợp sau: 

Trường hợp 1 

Hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất ổn định trước ngày 18/12/1980, nay được Ủy ban nhân dân (UBND) xã nơi có đất xác nhận là không có tranh chấp. 

Trường hợp 2 

 Hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất ổn định từ 18/12/1980 đến trước 15/10/1993, nay được UBND xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp. 

Trường hợp 3 

Hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất ổn định từ 15/10/1993 đến trước 01/7/2014, nay được UBND xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp. 

Như vậy, Luật Đất đai 2024 quy định chi tiết 03 mốc thời gian sẽ được xét cấp sổ đỏ, sổ hồng gồm: Từ trước 18/12/1980, từ 18/12/1980 – trước 15/10/1993 và từ 15/10/1993 – trước 01/7/2014. Cả 03 trường hợp trên đều phải được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận là đất không có tranh chấp, không vi phạm pháp luật về đất đai, không thuộc trường hợp giao đất sai thẩm quyền, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất và tùy vào từng nhóm sẽ có những quy định cụ thể về việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Một điểm đáng chú ý khác là thời điểm công nhận quyền sử dụng đất đối với đất không giấy tờ, đang được cá nhân, hộ gia đình sử dụng ổn định sẽ được kéo dài thêm 10 năm so với quy định cũ. 

Trường hợp 4 

Hộ gia đình, cá nhân thuộc đối tượng được giao đất nông nghiệp theo quy định tại Khoản 1, Điều 118 của Luật đất đai 2024 đã sử dụng làm đất ở, đất phi nông nghiệp trước ngày 1/7/2014 mà không có các giấy tờ quy định, có đăng ký hộ khẩu thường trú tại địa phương, thuộc vùng có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn, nay được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, thì được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và không phải nộp tiền sử dụng đất. 

Trường hợp 5 

Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ổn định vào mục đích thuộc nhóm đất nông nghiệp, nay được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch, thì được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo hình thức Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất đối với diện tích đất đang sử dụng, nhưng không vượt quá hạn mức giao đất nông nghiệp cho cá nhân quy định.  

Việc Luật Đất đai 2024 quy định những trường hợp không có giấy tờ được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo Công ty Luật Vũ Lê chúng tôi đã đảm bảo quyền lợi hợp pháp, chính đáng của người sử dụng đất, vừa thể hiện trách nhiệm của nhước nước. Luật mới đã mở rộng diện cấp sổ đỏ cho đất không giấy tờ thêm 10 năm so với luật cũ (2014 thay vì 2004) và bổ sung các trường hợp đất nông nghiệp không có giấy tờ. 

Việc thay đổi này không phải là quá mới so với những quy định của Luật Đất đai năm 2003, Luật Đất đai năm 2013, chỉ là sự thay đổi về mốc thời gian để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Còn về mặt câu chữ, điều khoản vẫn giữ nguyên, không có sự thay đổi nào khác. 

Việc quy định như vậy có yếu tố kế thừa, đảm bảo tính nhất quán trong việc giải quyết cho các trường hợp đất do cha ông để lại, đã được sử dụng lâu đời. Các trường hợp này do các yếu tố khách quan như người dân thuộc địa bàn có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn, do hiểu biết pháp luật còn hạn chế hoặc do không có nhu cầu chuyển nhượng đất nên không đi đăng ký để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Việc kéo dài thời gian được cấp giấy chứng nhận khi đó sẽ bảo đảm hài hòa quyền lợi cho người dân. Cần lưu ý rằng quy định mới này chỉ giải quyết cho các trường hợp không có vi phạm pháp luật về đất đai, và không thuộc trường hợp giao đất trái thẩm quyền. Như vậy sẽ hạn chế khả năng thức hóa cho các trường hợp sai phạm như việc người dân cố tình lấn chiếm đất.  

Tuy nhiên, rào cản tương đối lớn trong thực tiễn để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chia theo mốc thời gian nói trên chính là việc đánh giá của sự cảm tính của chính quyền cấp xã (lấy ý kiến về thời gian sử dụng đất) dẫn đến việc nhiều trường hợp người dân không được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Bên cạnh đó, một vấn đề phát sinh từ thực tiễn khác cần có hướng dẫn cụ thể là trường hợp mua bán đất bằng giấy tờ viết tay sau ngày 1/7/2014 nhưng nguồn gốc sử dụng đất ổn định, lâu dài lại có trước 1/7/2014 nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp một cách thỏa đáng hơn cho người dân. 

Quý khách tham khảo thêm các bài viết liên quan tại Mục Legal Insights trên website của chúng tôi. Trong trường hợp Quý khách có những thắc mắc và yêu cầu khác, vui lòng liên hệ Luật Vũ Lê: